Mag je de bijenkast 's winters openmaken?

Vele imkers stellen zich de vraag of ze de bijenkast in de winter mogen openmaken. Meestal willen ze dat doen om de bijen te behandelen tegen de varroamijt. In dit blogartikel leggen we je uit wat er ’s winters in de bijenkolonie gebeurt en welk effect het openmaken van de bijenkast heeft op de bijen.

Het controleren van de varroamijt is een van de belangrijkste taken die je als imker hebt. Als je deze parasiet niet onder controle houdt, riskeert het bijenvolk door verzwakking, en uiteindelijk ziekte, te sterven.

Aangezien rond 21 december én na de eerste vrieskoude de koningin stopt met eitjes leggen, zal er na drie weken geen open of gesloten broed meer aanwezig zijn. We noemen dit de broedarme periode. Aangezien de varroamijt zich voortplant in het gesloten broed van de bijen, zitten deze nu allemaal óp de bijen. Voor imkers de uitgelezen kans om de bijen te behandelen tegen deze parasiet.

Op zich is het zeer goed dat imkers deze varroamijt onder controle willen houden. Alleen is het openmaken van een bijenkast tijdens de wintermaanden een zeer delicate opdracht. De bijen hebben namelijk heel de bijenkast dichtgekit met propolis. Dit om te verhinderen dat er tocht ontstaat en met de bedoeling de warmtehuishouding zo goed mogelijk te kunnen beheersen.

Propolis is zacht en kneedbaar tijdens de zomermaanden, maar hard en broos tijdens de wintermaanden. Als je de bijenkast dan openmaakt, breek je heel deze propolisdichting open. Ook al plaats je de afdekplaat terug op exact dezelfde plaats, de dichting krijgen de bijen met de koude nooit meer gerepareerd. Het gevolg is dat wanneer de koningin terug aan de leg gaat (midden januari), de bijen het broednest terug op temperatuur moeten houden (+/- 35°C). Doordat je hun hermetische dichting stuk hebt gemaakt, riskeer je een permanente tocht (en dus warmteverlies) te veroorzaken, wat zeer veel energie van de bijen vraagt.

Daarom is het belangrijk dat je als imker goed nadenkt over hoe je de varroamijt onder controle houdt. Ons inziens is dit een opdracht die je een heel seizoen bezig houdt, en niet alleen in de broedarme periode tijdens de winter. Meer nog: als je enkel je bijen tijdens de winter verzorgt tegen de varroamijt, ben je eigenlijk veel te laat in gang geschoten.

’s winters moeten de bijen zo weinig mogelijk gestoord worden. Elke externe factor kan nadelige effecten hebben op de overleving van de bijen. Ons advies is dus: gun de bijen tijdens de wintermaanden absolute rust!

Wil je meer informatie over het behandelen van de varroamijt? Volg onze online basiscursus imkeren! Meer informatie vind je hier: www.nectarist-academy.be